Wie een dezer dagen door de Steenstraat in Brussel wandelt, zal door de winterse buien heen enkele onsympathiek ogende figuren opmerken. Ze zijn te herkennen aan hun voorkeur voor zwart en wit getinte make-up, lederen outfits en hun ‘bling bling’ die bestaat uit kettingen, omgekeerde kruisen en metalen stekels. Panikeer vooral niet, want het gaat om de fototentoonstelling van de Amerikaanse fotograaf Peter Beste, die enkele leden van de Noorse black metal scène op de gevoelige plaat heeft vastgelegd.
De foto’s van Peter Beste zijn ronduit prachtig en verdienen een betere plaats dan de winkelvitrines en etalages van nachtwinkels waar ze nu hangen, en waar mensen er misschien achteloos aan voorbij gaan. Wie toch de tijd neemt, kan genieten van enkele fotografische pareltjes. Een brandende kerk heeft er nog nooit zo mooi uit gezien.
Tot mijn persoonlijke favorieten behoort de zwart-wit reeks van close-ups waar een vreemd soort verstilde woede in schuilt. Naast lugubere taferelen als met bloed besmeurde lavabo’s worden deze taaie jongens ook in een menselijk en soms zelfs lachwekkend daglicht geplaatst. Sommige metalheads poseren in de straten van hun vreedzame dorpje, geviseerd door fronsende blikken, of ze struinen lieflijk door het bos. En dan is er nog het ‘doodsprentje’ van de Mayhem-zanger die in ’91 zichzelf met een jachtgeweer door het hoofd schoot. Zijn bijnaam was Dead… Op www.peterbeste.com is meer knap werk van de fotograaf terug te vinden.
Cinematek vertoont op 8 december de documentaire Until the Light Takes Us, die achter de façade van grime en leder kijkt. De Noorse black metal scène had vooral in het begin van de jaren negentig een grote impact op de rest van Europa en veroorzaakte veel beroering vanwege de malicieuze praktijken waarmee haar aanhangers zich inlieten. Deze satanaanbidders staken kerken in brand en deinsden er niet voor terug om hun eigen bandleden te vermoorden.
Hoewel deze mannen mij een bende aanstellers lijken, is het fenomeen nauw verbonden met de geschiedenis van Noorwegen zelf. De beweging groeide als protest tegen het christendom dat zij als onnatuurlijk beschouwden en in hun demonische riten speelde de relatie met de natuur een belangrijke rol. Ze verzetten zich tegen de heersende overdaad van de toenmalige metal die ze te gepolijst vonden, en hielden hun sound rauw en minimalistisch.
De documentaire Until the Light Takes Us laat enkele van de kopstukken van de scène aan het woord en belooft een onthullende inkijk vol smeuïge details. Allen daarheen!
Maarten Delbeke
Norway Now reporter