Het Unsound festival in Krakow bestaat al sinds 2009 en is een 7-daags festival met concerten, lezingen, kunstinstallaties, performances en screenings verspreid over de stad. Een festival waar dus altijd wel iets te beleven valt.

Op deze 2014 editie, met als thema The Dream, presenteert het festival een mooie staalkaart van artiesten die in de marge van de muziek hun ding doen en méér te bieden hebben dan de voorgekauwde pap waar labels en media ons willen naar doen luisteren.

Met namen als Swans, Ben Frost, Atom ™ , Young Echo, Vessel, Valerio Tricoli, The Bug, Carter Tutti Void, Stian Westerhus, Russel Haswell, Nurse With Wound, Pharmakon, Lichens, Evian Christ,….haalt het festival zo wat het spannendste van wat er tegenwoordig in de geluidskunst te beleven valt naar Krakow.

De verschillende events van Unsound hebben namen als: Place Of Dead Roads, The Option Of Silence, Hybrids and Mutants, The Ticket That Exploded, Desolation Angels of Everything Permitted, laat uw fantasie dus maar de gang gaan in deze droom van een festival.

Krakow is een erg aangename stad. Gespaard gebleven van zware bombardementen tijdens WOII en dus met veel historische gebouwen, gedomineerd door de rivier Wisla is het een stad met veel groen, veel leuke eet-en dranktenten, is er veel te beleven op cultureel vlak en rijden er opvallend veel fietsen van Belgische en Nederlandse fietsenmakers rond. Tevens is ‘het leven’ er erg goedkoop voor ons, de rijke westerling.

Donderdag 16 okt.

Na een te lange trip te voet, met de trein, 2 vliegtuigen en een overvolle bus uiteindelijk in Krakow geraakt, snel ingecheckt in het hotel en nog even tijd gevonden voor een eerste verkenning van de buurt. Tien minuten stappen van het hotel, Krakow is een stad waar je alles te voet kan doen, kwam ik aan Kijów Centrum, een oude cinemazaal van voor de val van het Oostblok, waar de eerste band op m’n uitgebreid festivalschema zal spelen. Deathprod, het Noorse drone / ambient project van Helge Sten, brengt een actuele versie van hun album ‘Treetop Drive’ (1994). Sten bedient laptop en enkele effecten en doet allerlei onduidelijke dingen met een microfoon waarmee hij de meest dreigende en schreeuwende feedback uithaalt. Hij wordt vergezeld door Hans Magnus Ryan (de man van Motorpsycho) op viool. Vanaf het podium schieten er 2 lasers, de met rook gevulde zaal in en worden er abstracte figuren met een projector op het publiek geprojecteerd, met een indrukwekkend effect in al zijn simpelheid.
Daar waar de eerste stukken erg repetitief zijn en er minuten lang slecht minieme variaties in frequentie-structuur te merken is, zijn de 2 laatste composities gebouwd op diepe drones die de zaal doen daveren op haar communistische grondvesten. Een straffe binnenkomer voor ons die de toon gezet heeft voor enkele unieke muzikale dagen.

2e optreden is een live soundtrack bij ‘Snowtown’, een film die het waargebeurde verhaal brengt van een Australisch dorp waar verschillende moorden plaatsvonden. De muziek wordt gespeeld door regisseur Jed Kurzel en zijn band. Na een kwartier begon het allemaal nogal te vervelen en zijn we dan ook maar opgestapt.

We doken dadelijk de nacht in Hotel Forum, een leegstaand modernistisch gebouw uit het Soviet tijdperk aan de oevers van de rivier. In 2 zalen, het geheel doet denken aan de ATP weekends in Camber Sands en Minehead, zullen hier de komende nachten telkens de meer dance gerichte concerten en dj-sets plaatsvinden. Vanavond zien we hier Vessel, Carter Tutti Void en Ben Frost. Vessel krijgt met zijn straffe, erg harde set al vroeg op de avond zowat iedereen aan het dansen. Het is alweer een top set van deze jonge artiest uit de Bristolse Young Echo-stal.

Vòòr aanvang  van het Carter Tutti Void-concert voel je al duidelijk een zekere zenuwachtigheid bij het publiek. Het is dan ook niet elke dag dat je 2 artiesten aan het werk kan zien die de afgelopen 40 jaar mee het gezicht van de (elektronische) muziek hebben bepaald. Met als derde pijler de van Factory Floor geleende Nik Colk Void spelen Chris Carter en Cosey Fanni Tutti een uur lang een concert van het hoogste niveau.

Na CTV komt de in Ijsland residerende Australische artiest Ben Frost bewijzen dat hij één van de belangrijkste hedendaagse electronische geluidskunstenaars is. Eerder dit jaar gaf hij een mindblowing concert in ’t Stuk in Leuven maar vanavond moest hij daar (me slechts 1 ipv 2 drummers) niet voor onderdoen. Na zijn verschroeiende set laat hij dan ook vele bezoekers met open mond (en bloedende oren) verbouwereerd achter. Het feest gaat nog tot 5 uur door maar ik besluit wijselijk om terug naar het hotel te stappen met het besef dat ik zonet enkele van de concerten gezien heb die waarschijnlijk in m’n eindejaarslijstje gaan belanden.

Vrijdag 17 okt.

Zoals hierboven vermeld biedt Unsound veel meer dan enkel concerten en dj-sets. Zo is er in het Muzeum Narodowe W Krakowie de kunstinstallatie Ephemera waarbij geluid en geur samengebracht worden en hiermee een interpretatie gegeven wordt van Bass, Noise en Drone. Parfumier Geza Schoen heeft deze installatie in opdracht van het festival en samen met Tim Hecker, Ben Frost en Steve Goodman (Kode9) gecreëerd.

Onze eerste Unsound activiteit van vrijdag is de artist talk van Craig Leon, hij komt uitleg geven bij de opvoering van zijn uit 1982 daterende plaat ‘Nommos’,  die zondagavond opgevoerd zal worden. Leon heeft eind jaren ‘70 bands als Suicide, Blondie, Ramones en Talking Heads op de kaart gezet en is een vlotte spreker die de 50 aanwezigen geboeid verteld over zijn eerste stappen in de muziek en zijn creaties.

Van daar trekken we naar Cricoteka, het net geopende (en prachtige) 'documentatie centrum voor de kunst van Tadeusz Kantor', waar Ben Vida een performance zal geven van zijn compositie ‘Damaged Particulates’ die hij maakte om te gebruiken met SubPacks. Dit is een soort kussen/ruggensteun waarbij je de lage frequenties door je hele lijf voelt trillen. Met z’n 25 zitten we in een bovenzaaltje, met zicht op de rivier en de Krakow-skyline, om een half uur, in ideale omstandigheden, te genieten van het werk van deze experimentele componist. Het wordt een unieke ervaring.

 

Het is nog maar 16u en we moeten alweer de oude stad in om naar Wanda Group (Opal Tapes) en Valerio Tricolli te gaan kijken in de uit 1938 daterende Klub Feniks. Dit is een nachtclub / restaurant waar je je bij het binnenstappen zo terug in de tijd geslingerd voelt.

Wanda Group z’n set is een sterke improvisatie laptop cut-up set en kent veel bijval bij het publiek. Valerio Tricoli doet het met een tape recorder, stukje tape-loop van 50 cm, een microfoon en enkele contactmicro's. En haalt hier de meest fantastische dingen mee uit. Tricoli is een unieke artiest die we al kenden van zijn releases op Pan en samenwerking met Thomas Ankersmit, iemand waar we zeker nog veel boeiende dingen van gaan horen.

Terug in de vrijdagavonddrukte van de stad begeven we ons naar de zuidelijk gelegen wijk Kazimierz, de Joodse buurt waar zich vele kleine cafés, koffie- ,en eethuizen, kunstgalerijen en andere hippster hang-outs bevinden. In een kerk (ter ere van Sint Rita, patrones van de hopeloze gevallen) speelt hier de Poolse cultband Księżyc (als sinds 1996 op non-actief). Ze spelen een soort Slavische folk met psychedelische invloeden maar ons kan het niet echt boeien en we beslissen om onze stoelen af te staan aan de Poolse fans die dit misschien beter begrijpen.

Na een warme douche zijn we klaar voor de volgende nacht in Hotel Forum waar deze keer de aandacht vooral op techno en zijn afgeleiden ligt. Dopplereffekt doet iets wat in de verte wat lijkt op het geluid van Kraftwerk maar komt nog niet aan de onderkant van de hielen van de Duitse grootmeesters.

We pikken nog een stuk mee van Evol maar de vermoeidheid en het zware dagprogramma eisen echter al vroeg hun tol en we beslissen wijselijk om het dansfeest achter ons te laten en de rust van onze hotelkamer op te zoeken. Jammer genoeg missen we hierdoor wel Russell Haswell’s set maar er moeten in het leven nu eenmaal keuzes gemaakt worden.

Zaterdag 18 okt.

We starten de dag met een panelgesprek met o.a. Tim Hecker en Marcel Weber (MFO) en gemodereerd door journalist / schrijver Andy Battaglia, over het Ephemera project.

Aansluitend naar het ICE, het die dag officieel geopende, hypermoderne congrescentrum van Krakow waar de legendarische (ik had er nooit van gehoord) Cyclobe hun 5e concert ooit zouden geven.

 

Het ICE is een hedendaagse kruising tussen de Citroën garage aan het Sainctelette plein in Brussel en de opera van Oslo. Een imposant gebouw met een glazen voorgevel aan de oever van de Wisla. Er zijn 3 zalen, de prachtige Auditorium hall (2100 capaciteit) de nog mooiere Theater hall (600 cap) en de Chamber hall (300 cap). Cyclobe speelt in de prachtige Theater Hall waar we de gepriviligeerde eerste bezoekers ooit zijn!

Openen doet de jonge Noorse producer TCF die een modern musique concrète-stuk op laptop brengt.

De muziek van Cyclobe, een band uit de muzikale omgeving van Coil, klinkt nogal wat belegen. Ze maken gebruik van akoestische instrumenten als draailieren en zware percussie en mixen dit met elektronische soundscapes.

Na het concert snel richting hotel, net achter ICE, om even uit te rusten en ons klaar te maken voor wat misschien wel het hoogtepunt van het festival gaat worden.

De Unsound festivalgangers die een ticket hebben kunnen bemachtigen moeten iets voor 18u verzamelen op de parking van het ICE vanwaar we met bussen (met als opschrift op de lichtkrant ‘Ladder To God’) naar het Teatr Łaźnia worden gebracht. Deze post-industriele site, vroeger de hallen van een technische school, is nu de thuisbasis van een theatergezelschap / arts center en ligt in de meest oostelijke wijk Nowa Huta. Gebouwd in 1949 volgens de principes van het Socialistisch realisme is het een indrukwekkende buurt waar ik zeker eens bij daglicht wil naar terug gaan.

Opener van de avond is de Noorse Janvin Motland Stine die allerlei onduidelijke dingen met haar mond, adem en stem doet. Ze is niet op het podium te bespeuren en mede door het lage volume is 3/4e van het publiek zich van niets bewust.
2e  act van de avond is Pharmakon, wie Margaret Chardiet’s performances kent weet wat we kunnen verwachten en ook deze keer stelt ze niet teleur. Een spervuur van feedback, beats, loops en screams wordt de hal in gekatapulteert en Chardiet confronteert het publiek met de vele demonen in haar hoofd (waar ze duidelijk nog een tijdje strijd zal moeten mee voeren).
Tenslotte is het de beurt aan Swans om ons alweer +2uur lang te trakteren op lange uitgestrekte stukken repetitieve drones, rhytmes en slopende gitaarakkoorden. De intensiteit van hun set is verschroeiend en samen met de aparte locatie maakt dat dit voor alle aanwezigen een uitzonderlijke ervaring is.

Het laatavondprogramma in Hotel Forum laten we voor een groot gedeelte aan ons passeren.

We missen hierbij sets van o.a. The Bug (met o.a. Copeland en Liz Harris), Evian Christ, Joey Anderson, Lee Gamble en nog enkele ons onbekende artiesten, maar na alweer een volle dag, de verschroeiende Swans set en de indrukken van het mooie Krakow gaan we toch met een voldaan gevoel de in dikke pakken opgekomen nachtelijke mist in richting hotel.

Zondag 19 oktober

Nadat de mist opgetrokken is wordt dit een prachtige herfst zondag waarbij de temperaturen boven de 20°C komen en zowat heel Krakow naar buiten komt om langs de oevers van de Wisla met zijn geliefden rond te struinen.

Muzikaal is deze laatste festivaldag minder gevuld. Het afsluitende concert is er een in de nieuwe grote zaal van het ICE waarbij Craig Leon zijn legendarische album Nommos met orkest zal brengen. Starten doen we met Grouper die, blootvoets zittende op het podium, veel bijval krijgt van het publiek. Haar zweverige, repetitieve, door een loopstation gedreven gitaarstukken doen soms wat eentonig aan maar het is duidelijk dat Liz Harris een eigenzinnige artieste is die een geheel eigen muzikale taal aan het ontwikkelen is.

Craig Leon en zijn orkest brengen voor het eerst in de geschiedenis het Nommos album zoals het oorspronkelijk bedoeld was: Met een 35 koppig symfonisch orkest. Leon bespeeld een midi-keyboard met de linkerhand en slaat het hele concert lang de maat met de rechterhand. Tegenover hem zit Cassel Webb (Leons’ echtgenote) die ook een keyboard bespeelt, al is het niet altijd duidelijk wat er nu juist uit een laptop komt of wat er op de keyboard gespeeld wordt.

De bijdrage van het orkest word jammer genoeg regelmatig beperkt tot enkele repetitieve melodielijnen, al is wat de 5 percussionisten doen wel indrukwekkend en zeer bepalend voor het finale resultaat.

Op deze mooie zondagavond eindigt onze eerste Unsound ervaring.

Unsound is een festival van de toekomst, een festival waarbij de muziek in al zijn vormen centraal staat. Een festival waar het publiek bijna uitsluitend bestaat uit muziekliefhebbers (en de artiesten die dagen blijven rondhangen en je overal tegenkomt). Dit publiek is steeds op zoek naar nieuwe dingen en staat open voor het onbekende. Het moet een plezier zijn om hier als artiest te kunnen spelen. Het is een plezier als muziekfan om zo’n breed scala van concerten en activiteiten aangeboden te krijgen en je enkele dagen te kunnen onderdompelen in het mooie Krakow en een festival als Unsound.